Rijssense Psalmen

1.
Biej n Allerhuegsen Thoes te wean,
en in Zinn skaa te vlu – chen
en snaches rùssen mangn in vrea,
vriej van et bange zu – chen…
Joa, ik zal teeng de HEARE zegn:
Minn Rots op Wee ik bouwe,
ik magg’ miej stille daale legn
biej God Den ik vetrouwe.

2.
Nen voogel vaste in nen strik –
Hee hef miej wal in t oo – ge
en maakt miej lùs en zoonder skrik
vleeg ik wier vriej en hoo – ge.
Ook zal ne ploage miej neet raakn,
want Hee zal Zik oontfoarmen
en met Zinn vluegels miej bewaakn,
as skeeld miej trouw beskoarmen.

3.
Weas mer neet bange in de nach,
al skient gin moan’ of stea – re,
vuur pieln dee roondvleengt oawerdag
a-j skuuln mangt biej de HEA – RE.
En bangt oe vuur de ploage neet,
de skrik van zwatte nachen,
t vedoarf dàt smiddaangns umme geet,
vuur alle duustre machen.

4.
Al zoln dr doezend nùes oe valln;
an oewe rechterhaa – ne,
tiendoezend viejaann in getal –
óe tràft gin skaa of skaan – de.
Iej zùet t met eengne oongne zeen
en ook as duur een woonder
oew viejaann neet wierumme veenn;
zee goat vuur aajt ten oonder.

5.
Biej Oe, o HEARE, komm’ ik thoes,
biej Oe skuul ik zoo gear – ne.
Biej n Allerhuegsen Keend an Hoes
maakt stille en tevrea – ne.
Hee hef et kwoad vear vot edoan,
de ploage en de zeekte.
He lùt Zinn engeln met oe goan,
duur huegten en duur deepten.

6.
Zee zùet oe op de haane dreangn,
ginn steen is oe tot heen – der.
Iej zùet op leew en adder trean,
ze vot trean op de steen – der.
Joa ook de vaalse slange veent
de dood oonder oew’ veute.
Umdàt hee gearne met Miej geet
komm’ Ik um tegemeute.

7.
Ik maake dàt hee vaste steet,
minn Naam is vuur um haej-leg.
As hee Miej rop geew Ik beskeed,
in nood is hee tóch vaej-leg.
Ik maak’ um van et kwoade vriej
en geew um alle eare.
Hee mag dag in dag oet opniej
zik thoes weetn biej de HEARE.

Volgt nog

“Wie in de schuilplaats van de Allerhoogste is gezeten, zal overnachten in de schaduw van de Almachtige”.

Deze openingstekst van de psalm heeft me veel moeite gekost om als rijmregels in het dialect weer te geven. Wat ook altijd weer lastig is, is het “loopje” op het einde van regel 2 en regel 4 in ieder couplet (vlu-chn). In o.a. palm 6 kom je dat ook tegen. Je moet dan eerst in het ritme zien te komen van zo’n psalm. Psalmen hebben een eigen dynamiek en ik bemerk dat je, als je aan een nieuwe psalm begint, vaak eerst die dynamiek “te pakken” moet zien te krijgen.

De steen (enkelvoud!) waaraan je je voet niet zult stoten krijgt een diepere betekenis wanneer wij onder andere 1 Petrus 2:7 er bij betrekken waar gesproken wordt over de Hoeksteen Jezus Christus, die een Steen des aanstoots is voor de ongelovigen. Maar niet voor degenen die op Hem betrouwen en op handen van engelen gedragen worden (“ginn steen is oe tot heender”). Aanvankelijk gebruikte ik in de psalm, in dit verband, het woord “stenen”,  meervoud. Maar daar ben ik op terug gekomen. Er staat letterlijk  “steen”, enkelvoud en dat bracht mij bij de tekst uit 1 Petrus (zie ook Jesaja 8:14). Of het theologisch klopt zou ik niet durven zeggen; ik leg deze associatie omdat de psalmen vol zijn van Messiaanse duidingen. Verderop in couplet 6 gebruik ik wel het meervoud van steen (steender), maar hier is het bedoeld als een beeldende omschrijving van het pad waarover je gaat en waarop de jonge leeuw, de adder en slang vertrapt worden.

Het woordenboek maakt onderscheid tussen “temeute komm” en “tegemeute komm” (Zie couplet 6 de laatste regel). “Temeute komm” betekent meer in het algemeen “(elkaar) tegemoet komen, tegen komen”, ook wel omschreven als “inteengn komm”. Bij “tegemeute komm” ligt de nadruk meer op “hélpend tegemoet komen”.